Role w zespole, czyli kto właściwie pracuje w tym IT

Wiele się słyszy o tym, że IT to wysokie zarobki, IT potrzebuje ludzi, IT ciągle się rozwija, a będzie jeszcze lepiej. Czy to znaczy, że najlepiej już dziś rzucić wszystko i zacząć uczyć się programować? Niekoniecznie. IT obfituje bowiem w wiele innych ról, które nie muszą mieć za dużo wspólnego z programowaniem.

Mało która branża obrosła w tyle legend i mitów, co branża IT. Wysokie zarobki, obniżone podatki, rekruterzy walczący o każdego potencjalnego kandydata, darmowa kawa i gry planszowe w czasie pracy. Wystarczy jeden krótki i stosunkowo niedrogi kurs i bramy do raju stają przed nami otworem. Pracy jest bardzo dużo, ludzi jest strasznie mało, więc każdy niezależnie od tego, co robił wcześniej może liczyć na radosne przyjęcie. Mało tego, branża ciągle się rozwija więc w przyszłości będzie jeszcze lepiej!

Czy to wszystko znaczy, że najlepiej już dziś rozbić świnkę skarbonkę, zainwestować w kurs i zacząć uczyć się programować? Niekoniecznie. Przede wszystkim wiele z wymienionych w poprzednim akapicie legend i mitów nie do końca odpowiada prawdzie. Co ważniejsze jednak, by wejść do branży IT nie trzeba wcale umieć programować. By przybliżyć nieco tę egzotyczna krainę, chciałbym zaprosić czytelników na krótkie safari, pokazujące jakie gatunki faktycznie występują w IT. A jest ich nie lada obfitość!

Branża IT to wytwarzanie oprogramowania, prawda? W związku z tym ludzie pracujący w IT to programiści, zgadza się? Odpowiedź na oba z tych pytań brzmi “po części, tak”. Jeśli zastanawialiście się kiedykolwiek jak powstają domy, doszliście zapewne do wniosku, że postawienie domu to nie tylko praca dla budowniczych. Przy projekcie uwija się także architekt, projektant wnętrz, architekt krajobrazu, brygadzista, ogrodnik, elektryk, hydraulik… Słowem, cała masa osób, których zadaniem jest zapewnić, by dom był dokładnie tym, czego się po nim spodziewasz.

Bardzo podobnie jest w branży IT. Programiści z grubsza odpowiadają roli budowniczych. Jest ich stosunkowo dużo i pierwsi przychodzą na myśl, gdy obserwujemy postępy projektu. Sami programiści jednak wnoszą tylko część wartości. Część niewątpliwie znaczącą, ale w żadnym razie kompletną. Oprócz programistów, w branży IT podobnie jak na budowie spotkamy także wiele innych ról.

By była użyteczna, każda technologia musi posiadać projekt. Jak nietrudno się domyślić za projekt odpowiadają właśnie projektanci. Bardzo często słyszymy o projektantach UI albo projektantach UX. UI to skrót oznaczający User Interface czyli interfejs użytkownika.

Projektanci UI zajmują się więc projektowaniem widocznych części budowanego produktu. Ich zadaniem jest ustalenie ile ekranów powinna posiadać aplikacja, gdzie należy umieścić przyciski, czy jakiego kroju pisma użyć. Od jakości ich pracy w dużej mierze zależy czy funkcjonalność napisana przez programistów będzie rzeczywiście używana przez użytkowników.

Projektanci UX planują architekturę informacji i na podstawie wyników badań na użytkownikach, dbają o to by produkt był łatwy i intuicyjny w użyciu. Zdarza się, że prócz samego projektowania analizują także dane marketingowo-sprzedażowe, samodzielnie prowadzą badania użyteczności, bądź tworzą prototypy na potrzeby testowania. Jest to więc rola z pogranicza psychologii, estetyki i technologii.

Role projektantów UI i UX nie zawsze są oddzielne. Często zdarza się, że jedna osoba odpowiada za obie te dziedziny, jako projektant UI/UX.

W związku z rozwojem psychologii motywacji, coraz częściej mówi się o samoorganizujących się zespołach. To określenie oznacza, że zamiast sztywnych struktur znanych z teorii zarządzania XX wieku (zarząd, dyrektorzy, kierownicy średniego szczebla, kierownicy zespołów, zespoły wykonawcze) każdy z pracowników ma znacznie więcej autonomii. Z tak uzyskaną autonomią wiąże się też większa odpowiedzialność i większy wpływ na kształt produktu. Dyrektor odpowiedzialny za produkt nie jest już jedyną osobą, która określa co należy zrobić i jak. Każdy z pracowników, na każdym etapie wytwarzania produktu, ma możliwość wyrażenia swojej opinii.

Czy to znaczy, że w IT, gdzie samoorganizacja i autonomia są wielce cenione, brakuje miejsca na kadrę zarządzającą? Nieszczególnie. Nawet autonomiczne zespoły potrzebują swego rodzaju liderów, bądź kierowników. Różnica polega na tym, że tacy liderzy nie pojawiają się ze względu na odgórną nominację. Zamiast tego naturalnie wyłaniają się z zespołów, zyskując zaufanie pozostałych współpracowników.

Samoorganizacja nie jest jednak zjawiskiem powszechnym, a raczej wciąż ciekawą nowinką. W większości firm wciąż potrzeba osób z doświadczeniem w zarządzaniu zespołami i projektami. Co ciekawe, osoby zarządzające zespołami technicznymi nie zawsze posiadają wykształcenie techniczne. Wiedza, jak poprowadzić ludzi do zbudowania świetnego produktu, nie jest tym samym co wiedza, jak samemu zbudować ten produkt. Ta zależność działa w obie strony.

Początkowa analogia z budową domu nie była tak bardzo odległa od tego, co dzieje się podczas powstawania projektów IT. Tu także za ogólny kształt rozwiązania odpowiadają architekci. Są to architekci oprogramowania. Najczęściej rolę tę obejmują bardzo doświadczeni programiści, którzy zamiast na pisaniu kodu wolą się skupić na innych problemach związanych z samym oprogramowaniem: jaki ma być ogólny kształt rozwiązania? Jakich technologii użyć? Jak zapewnić komunikację pomiędzy poszczególnymi podsystemami?

Jeśli spytasz dowolnego programistę co marketing ma wspólnego z IT zapewne odpowiedzą Tobie że nic. Prawda jednak jest taka, że nikt nie zna klienta tak dobrze jak marketing. A tylko wiedząc czego potrzebuje klient, jesteśmy w stanie budować produkty, których używanie przynosi satysfakcję.

Bardzo często to właśnie dział marketingu decyduje o tym, co trzeba stworzyć i w jakiej kolejności. Dzieje się tak, ponieważ praca nad czymś co jest niezwykle ekscytujące, ale nikt tego nie chce jest tak naprawdę marnowaniem czasu.  Znając klienta, zespół może skupić się na rozwiązywaniu prawdziwych, a nie tylko wyimaginowanych problemów.

Jak wiadomo jednym z podstawowych narzędzi pracy programisty jest komputer. O czym nie wszyscy wiedzą, wielu programistów nie zna się i nie chce się znać na komputerach. O ile mają narzędzie które pozwala im wykonywać codzienne zadania są zadowoleni. Kto jednak dostarcza im i naprawia ten sprzęt? Jest to zwykle odpowiedzialność działu wsparcia IT. Są to techniczni pracownicy, którzy dbają o to, by sieć była zawsze szybka, a wszystkie używane maszyny sprawne i bezpieczne.

Wraz z rozwojem metodyk zwinnych takich, jak scrum pojawiło się także zapotrzebowanie na role wspierające proces wytwarzania oprogramowania. Takie określenia jak scrum master, czy product owner mogły pojawić się w ofertach o pracę bądź artykułach, które znasz. Bardziej niż wiedzy technicznej, oczekuje się od tych osób znajomości samych metodyk i wspierania zespołu w tym, by osiągać założone cele. W zależności od firmy i zespołu, role te mogą być pełnoetatowe lub stanowić jedynie dodatek do zakresu obowiązków.

Czy po przeczytaniu tego lub innych artykułów w tym serwisie nadal uważasz, że branża IT to idealna ścieżka kariery dla Ciebie? Jeśli tak to mam nadzieję, że masz już teraz szersze spojrzenie na to, kto jest kim i która rola może być dla Ciebie najwygodniejsza. Pamiętaj że możesz tworzyć nowoczesne technologie nie będąc programistą, podobnie jak możesz tworzyć piękne domy ani razu nie dotykając zaprawy murarskiej.

O ile Twoja motywacja wejścia do IT wynika z fascynacji tym światem, nie jest konieczne przebranżowienie się na programistę. Zastanów się, czy któraś z interesujących Cię firm nie potrzebuje wsparcia kogoś takiego jak Ty. Projektanta, kierownika zespołu, czy marketingowca. A jeśli nie widzisz w jaki sposób Twoje obecne zdolności można wykorzystać w wymarzonej pracy, pomyśl także o innych ścieżkach rozwoju. Może zamiast programowania lepiej nadajesz się do administracji systemami i serwerami? Może idealnie nadajesz się na testera? A być może jesteś w stanie sprawdzić się w roli wsparcia IT?

Motywacja do zmiany pracy często jest także dyktowana nadzieją na lepsze warunki finansowe. Czy możemy więc wyróżnić kto w IT zarabia najwięcej, a kto najmniej? Niestety, nie jest to takie proste. Jest wiele czynników które odpowiadają za zarobki pracownika, wśród nich wielkość i profil firmy, doświadczenie i staż danego pracownika, liczba obowiązków i wreszcie także rola.

Nie każdy wnosi tyle samo do końcowego produktu, przez co i „podział łupów” nie jest zwykle równy. Obserwując firmy i zespoły z którymi miałem do czynienia widziałem różne sytuacje. Czasami najwięcej zarabiali menedżerowie, innym razem programiści eksperci, kiedy indziej analitycy biznesowi, inżynierowie QA, czy operatorzy IT.

Nie ma złotej reguły mówiącej, że idąc w określonym kierunku mamy największe szanse na wysokie zarobki. Jeśli stoisz przed wyborem którą specjalizację wybrać, ponownie zadaj sobie pytanie, co wydaje się Tobie najciekawsze i do czego najlepiej się nadajesz. Robiąc to co lubisz, rozwój przyjdzie Tobie znacznie łatwiej, a z nim szansa na wyższe zarobki.

Mam nadzieję, że ten artykuł przyczyni się do odczarowania legendarnej krainy IT. Pracownicy w tej branży, jak i w niemal każdej innej, nie są jednolitymi chodzącymi stereotypami. Nie wszyscy są programistami i nie wszyscy muszą mieć techniczne zacięcie. Ważne jest by byli wstanie pracować w zespole i wspólnymi siłami budować ciekawe produkty. Produkty z których korzystamy na co dzień.